Identyfikacja wystawy dla Galerii ASP w Krakowie. Artystki i artyści: Michał Frydrych, Diana Lelonek, Róża Litwa, Jacek Malinowski, Marta Szulc, Janek Zamoyski oraz Stanisław Dróżdż, kurator: Stach Szabłowski, wdrożenie: 2023.

[fragment tekstu kuratorskiego]

Dla ludzi nie ma ucieczki przed ludźmi – szczególnie w sztuce. W jakimś sensie zawsze opowiada ona o ludziach. Wystawa „Ludzie” nie jest wyjątkiem. Przeciwnie, jest ona pełna wizerunków ludzi, choć nie występują na niej żadne konkretne osoby, a jeżeli już - to fikcyjne. Kwestia jednostki - jej uczuć, doświadczeń. losów, tożsamości i praw - to doniosłe zagadnienie filozoficzne, polityczne i last, but not least, również artystyczne, ale w ramach tej wystawy zostawiamy je na boku, by zająć się ludźmi jako podmiotem zbiorowym.

Czym jednak właściwie są ludzie? Ewolucyjnie zaawansowaną biomasą? Zaklętymi w małpich ciałach istotami, które świadomością sięgają gwiazd? W odpowiednim świetle wyglądają niemal bosko. Oglądani z innej perspektywy mogą nasuwać skojarzenia ze społecznymi wprawdzie, ale jednak insektami – na przykład mrówkami, albo, powiedzmy sobie szczerze, karaluchami. Wszystko zależy od punktu widzenia; sztuka specjalizuje się w ich dostarczaniu.  

Wraz z nastaniem antropocenu, stał się on w sztuce wielkim tematem, zaś ludzie znaleźli się w interesującej sytuacji, w swego rodzaju punkcie krytycznym - na rozstaju dróg wiodących ku różnym przyszłościom.

Co więc będzie dalej z ludźmi? Co powinni zrobić? Wykonać posthumanistyczny zwrot ku naturze, z której się wyemancypowali? Czy też przeciwnie – uciekać do przodu, w stronę kondycji transhumanistycznej, w kierunku jakiejś formy bio-techno-nadludzkości? W grę wchodzi jeszcze możliwość apokalipsy, oczywiście antropogenicznej. W swojej istocie apokalipsa zastanawiająco przypomina sztukę, jedna i druga należą do sfery wyobrażeń tworzonych przez ludzi i ich właśnie dotyczących.  

Stach Szabłowski, 2023